NHỮNG YẾU TỐ TƯƠNG ĐỒNG VÀ DỊ BIỆT TRONG SỰ PHÁT TRIỂN CƠ-ĐỐC GIÁO Ở TRUNG QUỐC VÀ VIỆT NAM

Ngay vaøo nhöõng naêm cuoái cuøng cuûa theá kyû hai möôi, Chuùa ñang nhoùm leân nhieàu cuoäc phuïc höng vó ñaïi.  Nhö ôû Nigeria, laø nôi coù cuoäc tranh chaáp aùc lieät giöõa Hoài Giaùo vaø Phuùc AÂm.  Taï ôn Chuùa, hieän nay, quoác gia Niegeria vôùi hôn moät traêm trieäu daân, ñaõ coù naêm chuïc trieäu ngöôøi Nigerian tieáp nhaän Chuùa.[1]

            ÔÛ Ñaïi Haøn, hieän nay soá tín höõu Cô Ñoác ñaõ leân ñeán boán möôi phaàn traêm daân soá.[2]

            Taïi Coäng Hoøa Nhaân Daân Trung Hoa, naêm moät ngaøn chin traêm boán möôi chin, khi quaân ñoäi cuûa laõnh tuï Mao Traïch Ñoâng chieám caû ñaïi luïc Trung Hoa, chæ coù non hai trieäu tín ñoà Tin laønh vaø treân ba trieäu tín ñoà Coâng Giaùo.  Tuy nhieân, baét ñaàu töø giöõa thaäp nieân moät chin baûy möôi, caùc Hoäi Thaùnh Tin Laønh taïi Trung Hoa ñaõ taêng tröôûng nhaûy voït.  Öôùc tính ñeán naêm moät chin chin möôi, coù töø saùu möôi ñeán baûy möôi laêm trieäu tin ñoà cuûa Chuùa Cöùu Theá taïi Trung Hoa.[3] Vaø hieän nay, moãi ngaøy coù khoaûng ba chuïc ngaøn ngöôøi tieáp nhaän Chuùa.  Soá tín nhaân hieän nay non moät traêm naêm möôi trieäu.[4]

            Vì sao ngöôøi vieát laïi choïn Cô Ñoác Giaùo Trung Quoác ñeå so saùnh vôùi Cô Ñoác Giaùo Vieät Nam?  Vieät Nam laø moät nöôùc ôû vuøng Ñoâng Nam AÙ, baéc giaùp Trung Quoác, chòu aûnh höôûng cuûa hai neàn vaên hoùa: Trung Hoa vaø AÁn Ñoä.  Vieät Nam chòu aûnh höôûng saâu ñaäm vaên hoùa vaø toân giaùo Trung Hoa qua moät ngaøn naêm bò ñoâ hoä.  Tröôùc khi Coâng Giaùo La Maõ ñöôïc truyeàn ñeán Vieät Nam vaøo theá kyû möôøi saùu, daân Vieät chòu aûnh höôûng cuûa ba toân giaùo lôùn laø Phaät Giaùo, Laõo Giaùo vaø Khoång Giaùo suoát hai möôi theá kyû.

            Ñoù laø thôøi kyø xa xöa. rieâng theá kyû hieän nay, Trung Quoác vaø Vieät nam coù nhieàu moái töông ñoàng veà hoaøn caûnh truyeàn baù vaø phaùt trieån Phuùc AÂm:

Thöù nhaát, hoäi Truyeàn Giaùo Phöôùc AÂm Lieân Hieäp ñeán Vieät Nam naêm moät ngaøn chin traêm möôøi moät, laø khoaûng thôøi gian maø nhöõng toå chöùc truyeàn giaùo môùi ñöôïc thaønh laäp nhôø aûnh höôûng cuûa cuoäc Phaán Höng Tin Laønh Thöù Hai.  Nhieàu ngöôøi ñaêng kyù laøm giaùo só.  Ñaây cuõng laø thôøi kyø Cô Ñoác Giaùo trôû laïi Trung Quoác, Haøn Quoác, Nhaät Baûn vaø Vieät Nam qua caùc nhaø truyeàn giaùo Tin laønh.[5] Thöù hai, Trung Quoác vaø Vieät Nam coù taäp tuïc thôø cuùng nhieàu taø thaàn, hö thaàn…. Thöù ba, Trung Quoác vaø Vieät Nam thöôøng xuyeân coù chieán tranh.  Thöù tö, hai quoác gia cuøng chòu aùp löïc döôùi moät theå cheá chaùnh trò khoâng hieáu hoøa vôùi Cô Ñoác Giaùo.

            Veà phöông dieän vaên hoùa, phöông caùch toå chöùc coäng ñoàng, Vieät Nam vaø Trung Quoác khaù gioáng nhau.  Ngöôøi Trung Quoác ñi ñeán ñaâu cuõng thaønh laäp nhöõng khu phoá ñaëc thuø cuûa daân toäc hoï: China Town ôû caùc Tieåu Bang cuûa Hoa Kyø, Chôï Lôùn ôû Vieät Nam…. Vieät Nam cuõng coù söùc maïnh ñoù.  Naêm moät chin baûy laêm, haøng trieäu ngöôøi Vieät di taûn sang Myõ mang theo caû “laøng xaõ”ù: Little Saigon ôû California, coäng ñoàng laøng xaõ ôû phía Ñoâng thaønh phoá New Orleans vôùi nhieàu baûng nhoû coù teân “Vieät village”.  “Bayou Village” (Lousiana) tuy khoâng coù töø Vieät Nam, nhöng ñoù laø moät khu phoá toaøn ngöôøi Vieät.  Traän baûo Katrina (thaùng Taùm naêm hai ngaøn leû naêm) laøm daân Lousiana ngaïc nhieân tröôùc söùc maïnh taäp theå cuûa ngöôøi daân Vieät.  Khu ngöôøi Vieät ôû laø nhöõng nôi ngöôøi daân töï ñoäng taùi thieát tröôùc heát, khoâng ai chôø nhöõng chöông trình cöùu trôï cuûa chaùnh phuû.  Moïi ngöôøi giuùp nhau khoâng neà haø, Cha xöù, Muïc sö cuõng caàm cuoác xeûng, cöa goã, queùt sôn… Ngöôøi Vieät trôû veà, caû naêm sau môùi nhaän ñöôïc ngaân phieáu cöùu trôï cuûa chaùnh phuû Myõ.[6]

            Veà phöông dieän taâm linh, ngöôøi Vieät vaø Trung Hoa, khoâng ai baûo ai, cuøng laäp baøn Thieân, khoùi nhang khaán vaùi ñuû thöù caùc “thaàn bieát” vaø “thaàn khoâng bieát”! Ñoù laø tinh thaàn “laøng xaõ”, coäng ñoàng aên saâu trong xöông maùu.  Nuùi Chaâu Thôùi laø moät ñieån hình thôø cuùng cuûa ngöôøi Vieät.  Vaøo nhöõng ngaøy raèm thaùng baûy, thaùng gieâng… , caû moät vuøng “khoùi söông” môø mòt, xe coä khoâng löu thoâng ñöôïc khi ñi ngang qua ñoù.  Chuøa oâng Boån treân ñöôøng Nguyeãn Traõi, thaønh phoá SaiGoøn, vaøo nhöõng ngaøy Leã hoäi naøo ñoù cuûa ngöôøi Hoa, ñöôøng phoá xem nhö bò “ñoùng baêng”, noäi baát xuaát, ngoaïi baát nhaäp, khoùi nhang nghi nguùt moät voøm trôøi Chôï Lôùn! Söï thôø cuùng cuûa ngöôøi Hoa treân ñaát nöôùc Vieät Nam laø nhö theá.  Nhöng treân chính queâ höông Trung Quoác thì Cô Ñoác Giaùo laïi phaùt trieån! Trong thôøi kyø Caùch Maïng Vaên Hoùa taïi Trung Quoác, phu nhaân cuûa Chuû Tòch Mao Traïch Ñoâng ñaõ coâng boá cuøng nhaân daân Trung Quoác raèng: “Cô Ñoác Giaùo ngaøy nay chæ coøn tìm thaáy trong Vieän Baûo taøng Trung Quoác maø thoâi!”.[7]

            Moät phöông dieän khaùc, Trung Quoác vaø Vieät Nam cuøng chòu chieán tranh, ngheøo ñoùi, ñoâng daân, aùp löïc cuûa theå cheá chaùnh trò.  Qua boä phim taøi lieäu “The Cross-Jesus in China”, chuùng ta thaáy vaø nghe ñöôïc haøng traêm lôøi chöùng veà söï phaùt trieån cuûa Hoäi Thaùnh taïi Trung Quoác, töø nhöõng anh huøng ñöùc tin coøn soáng soùt sau nhöõng cuoäc ñaáu toá, thanh tröøng, nhöng ñöùc tin cuûa hoï vaãn vöõng vaøng vaø maïnh meõ hôn sau nhöõng naêm thaùng daøi trong lao lyù.

Ngöôøi Trung Quoác ñang gia nhaäp ñaïo vôùi möùc ñoä chöa töøng thaáy.  Cô cheá bao caáp ñôøi soáng cuûa thôøi coäng saûn ñaõ phai môø.  Nhieàu ngöôøi ngaøy nay ñi tìm söï giuùp ñôû, hy voïng vaø söï cöùu roãi maø Chuùa Cöùu Theá Gieâsu ñem laïi.  Ngay caû ôû nhöõng thaønh phoá giaøu coù, caùc giaù trò vaø khuoân maãu xaõ hoäi truyeàn thoáng cuõng giaûm suùt.  Phuùc AÂm ñem laïi cho ngöôøi giaøu môùi caûm giaùc raèng cuoäc ñôøi hoï coù yù nghóa.  Moät soá trong hoï tin raèng caùc toân giaùo coå truyeàn nhö Laõo Giaùo, Phaät Giaùo khoâng coù khaû naêng baèng Cô Ñoác Giaùo trong vieäc taïo neân nhöõng chieán löôïc laâu daøi, thöïc tieãn maø Trung Quoác caàn trong theá giôùi toaøn caàu hoùa.  Caùc nhaø trí thöùc vaø hoïc giaû laø nhöõng ngöôøi nhìn thaáy Cô Ñoác Giaùo laø moät phaàn trong baûn ñoà hieän ñaïi hoùa cuûa Trung Quoác.  Ngaøy xöa, chính trò gia Trung Quoác noùi theá naøy: “Theâm moät tín ñoà cuûa Chuùa Gieâsu laø bôùt ñi moät ngöôøi Trung Hoa”.  Nay hoï baûo: “Theâm moät tín ñoà Cô Ñoác Giaùo laø bôùt ñi moät toäi phaïm”.[8]

            Vôùi nhöõng aùp löïc naëng neà nhö Vieät Nam, Cô Ñoác Giaùo ñeán Trung Quoác khoâng tröôùc Vieät Nam laâu laém, vì sao Phuùc AÂm lan toûa nhanh choùng taïi Trung Quoác ñeán noãi Hoa Quoác Phong phaûi thuù nhaän: “Phuùc AÂm ñaõ “aên luoàng” trong Trung Quoác”! Con chieân hieàn laønh ñaõ chieán thaéng ñöôïc con roàng hung haûn theá naøo treân ñaát nöôùc Trung Hoa?

                Khi baøn veà taùc ñoäng cuûa thôøi theá treân treân coâng vieäc cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, ngöôøi vieát khoâng coù yù muoán noùi raèng chöông trình haønh ñoäng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi tuøy thuoäc vaøo nhöõng ñieàu kieän cuûa con ngöôøi.  Tuy nhieân, khi nhìn töø moïi goùc caïnh chaùnh trò, toân giaùo, vaên hoùa, tö töôûng, ngoân ngöõ, luaät phaùp, taâm tö nguyeän voïng cuûa quaàn chuùng…..khoâng coù thôøi naøo thích hôïp cho söï ra ñôøi vaø quaûng baù Phuùc AÂm cuûa Nöôùc Trôøi cho baèng luùc Do Thaùi ôû döôùi aùch thoáng trò cuûa ngöôøi La Maõ.[9]

            Noùi ñeán Trung Quoác, söï baùch haïi cuûa cheá ñoä Coäng Saûn ñoái vôùi Hoäi Thaùnh chaúng nhöõng khoâng tieâu dieät ñöôïc Hoäi Thaùnh, traùi laïi coøn laøm cho Hoäi Thaùnh phaùt trieån maïnh meõ caû chieàu roäng laãn chieàu saâu.  Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ duøng chuû nghóa Coäng Saûn nhö chieác maùy caøy xôùi tung taát caû nhöõng heä thoáng giaù trò chaèng chòt trong ñôøi soáng taâm linh cuûa ngöôøi Trung Quoác vôùi lôøi höùa heïn seõ ñem cho hoï moät thieân ñöôøng treân ñaát.  Khi taát caû ñeàu tan hoang thì ngöôøi daân Trung Quoác ñöùng tröôùc moät khoaûng chaân khoâng veà taâm linh, ñaïo ñöùc maø chæ coù Phuùc AÂm cuûa Chuùa môùi coù theå laáp ñaày ñöôïc.  Ñoù laø mieáng ñaát phì nhieâu ñeå cho haït gioáng tin laønh naûy maàm vaø keát quaû.  Hoäi Thaùnh Trung Quoác coù nhöõng ñaëc tính cuûa Hoäi Thaùnh ñaàu tieân vôùi ñöùc tin ñôn sô, Chuùa Gieâsus laø trung taâm cuûa ñôøi soáng caù nhaân cuõng nhö Hoäi Thaùnh, laáy söï truyeàn baù Phuùc AÂm laøm troïng taâm sinh hoaït. 

            Ngaøy nay, nhieàu coâng ty Trung Quoác truùng thaàu ôû caùc nöôùc Phi Chaâu vaø Caän Ñoâng ñem coâng nhaân Trung Quoác ñeán khaép nôi.  Trong soá caùc coâng nhaân ñoù coù nhöõng tín höõu An-ti-ot cuûa thôøi ñaïi môùi giuùp Hoäi Thaùnh thöïc hieän söù maïng cuûa mình.  Vaø nhö theá, phaûi chaêng chuùng ta ñang chöùng kieán voøng nhì cuûa Coâng Vuï 1:8 ñeå laøm öùng nghieäm lôøi tieân tri cuûa Chuùa: “Tin Laønh naøy veà Nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi seõ ñöôïc giaûng ra khaép ñaát, ñeå laøm chöùng cho muoân daân.  Baáy giôø, söï cuoái cuøng seõ ñeán” (Math24:14).[10]

             Baây giôø chuùng ta tìm hieåu xem Hoäi Thaùnh Trung Quoác phaùt trieån theo moâ hình naøo? Heä thoáng toå haït nhaân laø lôøi giaûi ñaùp cuûa Hoäi Thaùnh Trung Hoa.  Caùch thöùc hoaït ñoäng cho toå haït nhaân tö gia khoâng coù bieân giôùi cho söï taêng tröôûng, khoâng döøng böôùc tröôùc trôû ngaïi.  Kinh teá khoù khaên, khan hieám xaêng daàu, bò ngöôïc ñaõi…. Khoâng ñieàu naøo gaây trôû ngaïi cho Hoäi Thaùnh Tö gia, Hoäi Thaùnh cöù tieáp tuïc tröôûng thaønh.  Trong toå tö gia, caùc toå vieân thaät söï chaêm soùc nhau.  Khi moät ngöôøi maát vieäc, caùc toå vieân giuùp vöôït khoù khoâng baèng tình caûm giaû taïo, khoâng baèng lôøi ñaàu moâi choùt löôûi nhöng baèng haønh ñoäng cuï theå.  Gioáng nhö thôøi kyø caùc söù ñoà, caùc tín höõu chia nhau taøi saûn, mieáng côm manh aùo… Hoï thaät söï laø nhöõng ngöôøi coäng saûn chaân chính!

            Khi ngöôøi ngoaïi thaáy nhöõng gì xaûy ra trong toå hat nhaân tö gia, hoï bò loâi cuoán.  Khi gia nhaäp, hoï caûm thaáy ñöôïc an ninh, chaúng muoán rôøi khoûi.  Heä thoáng toå haït nhaân tö gia khoâng leä thuoäc vaøo moät ngöôøi maø döïa vaøo söï nhieät tình cuûa caùc toå tröôûng, leä thuoäc laãn nhau vaø treân heát laø leä thuoäc vaøo Ñöùc Thaùnh Linh.

            Haàu heát caùc Hoäi Thaùnh taïi Trung Quoác ñöôïc hình thaønh hoaøn toaøn do Ñöùc Thaùnh Linh.  Ngöôøi ta chaúng bao giôø thaáy hay nghe ñeán moät giaùo só.  Chín möôi chin phaàn traêm laõnh ñaïo Hoäi Thaùnh Tö gia laø phuï nöõ.  Phuï nöõ giöõ vai troø chuû yeáu trong luùc caùc oâng raát sôï ghi trong lyù lòch laø Cô Ñoác Nhaân. 

Hoäi Thaùnh Trung Quoâc phaùt trieån khoâng caàn moät maãu hoäi, khoâng caàn muïc sö ñöôïc huaán luyeän, khoâng caàn giaùo só, khoâng caàn heä phaùi.  Söï soáng truyeàn töø teá baøo naøy sang teá baøo khaùc.[11] Thaät ra thì Hoäi Thaùnh Tö Gia Trung Quoác cuõng coù hai ngaøn chuûng vieän hoaït ñoäng thaàm laëng, moät soá ôû thoân queâ vaø moät soá ôû thaønh phoá.[12] Nhöng khoâng phaûi tín höõu naøo cuõng coù ñieàu kieän di hoïc.

Coù bao nhieâu tìn höõu taïi Trung Quoác?  Caâu traû lôøi khoâng ñôn giaûn chuùt naøo.  Neáu chæ nhìn vaøo moät soá nhaø thôø lôùn maø chính quyeàn Coäng Saûn töø thaäp nieân moät chin baûy möôi cho pheùp môû cöûa laïi taïi Baéc Kinh vaø moät soá nôi khaùc thì chæ thaáy maët noåi nhoû beù nhoâ leân cuûa moät taûng baêng khoång loà ñang aâm thaàm chuyeãn ñoäng khoâng ngöøng döôùi loøng ñaïi döông.

 Toå chöùc Tin Laønh duy nhaát ñöôïc ñaûng Coäng Saûn cho pheùp hoaït ñoäng chính thöùc laø China Christian Council (Hoäi Ñoàng Cô Ñoác Trung Quoác, CCC), moät toå chöùc bao goàm caùc nhaø thôø ñöôïc chaùnh phuû cho pheùp.  Toå chöùc CCC ñöôïc thaønh laäp vaøo ñaàu thaäp nieân moät chin taùm möôi ñeå giuùp cho Giaùo Hoâi Tin laønh coù heä thoáng, ñöôïc ñaûng Coäng saûn thaønh laäp vaøo thaäp nieân moät chin naêm möôi ñeå kieåm soaùt caùc giaùo hoäi Tin laønh Trung Quoác.  Toå chöùc naøy goïi laø Phong Traøo Tam Töï AÙi Quoác, moät toå chöùc haønh chaùnh nhaèm muïc ñích theo doõi caùc giaùo hoâi Tin laønh ñeå hoï theo ñuùng caùc muïc tieâu chaùnh trò vaø xaõ hoäi cuûa Baéc Kinh.[13] Phong Traøo naøy saûn sinh ra Hoäi Thaùnh Tam Töï coù nghóa laø Hoäi Thaùnh töï döôõng, töï truyeàn, töï trò.  

Hoäi Thaùnh töï döôõng laø Hoäi Thaùnh:

Veà toå chöùc: Hoäi Thaùnh Tam Töï tuyeät ñoái khoâng lieân heä vôùi nöôùc ngoaøi.  Tin laønh duy nhaát ñöôïc chaáp nhaän laø “Tin Laønh choáng ñeá quoác”.  Hoäi Thaùnh Tam Töï hoâ haøo “yeâu nöôùc” nghóa laø hoaøn toaøn uûng hoä taát caû nhöõng gì ñaûng Coäng Saûn noùi vaø laøm, keå caû ñaáu toá nhöõng ngöôøi tin kính.  Ñaây laø moät toå chöùc “beá quan toûa caûng”, hoaøn toaøn beá taéc moïi thoâng tin ñeå coù theå thoâng coâng, hoïc hoûi vaø phaùt trieån.

Veà thaàn hoïc: Hoäi Thaùnh Tam Töï duø cuõng theo khuynh höôùng thaàn hoïc chaùnh thoáng veà söï cheát chuoäc toäi, Mari ñoàng trinh … nhöng cuõng coù khuynh höôùng thaàn hoïc Taân Phaùi vaø thaàn hoïc “coù theå thay theá theo yù chaùnh quyeàn”!  Tieán trình naøy ñöôïc goïi laø söï “xaâm nhaäp aûnh höôûng tö töôûng Mac-Leâ” vaøo caùc giaùo lyù nhö: söï sanh laïi bôûi Thaùnh Linh ñöôïc thay theá bôûi “con ngöôøi môùi” theo tö töôûng Mao, loaïi boû ñieàu gì coù tính caùch sieâu nhieân.  Coäng saûn cho raèng hoï ñaõ thaønh coâng trong vieäc xaây döïng con ngöôøi ñaïo ñöùc.  Söï giaûng daïy khoâng nghieâng veà Chuùa Cöùu Theá maø nghieâng haün veà chaùnh trò.  Theá tuïc hoùa caùc chuûng vieän thaàn hoïc vaø bieán Tin laønh thaønh Tin Laønh xaõ hoäi. 

Hoäi Thaùnh töï truyeàn laø Hoäi Thaùnh chæ ñöôïc truyeàn giaûng trong nhaø thôø, khoâng bôûi moät phöông tieän, nôi choán naøo khaùc.

 Hoäi Thaùnh töï trò laø Hoäi Thaùnh töï cai quaûn laáy mình qua söï quaûn trò cuûa nhaø nöôùc. 

Veà laõnh ñaïo: Hoäi Thaùnh Tam Töï coù Muïc Sö vaø Laõnh ñaïo khoâng chòu rôøi chöùc vuï khi heát nhieäm kyø maø baùm theo chöùc vuï ñeán cuoái ñôøi vì lôïi loäc vaø choã ñöùng.  Coù ngöôøi cuoái ñôøi chaáp nhaän chuû nghóa Coäng saûn vaø thaáy ñoù laø “con ñöôøng ñuùng ñaén”.  Coù ngöôøi cuõng phaûn ñoái aâm thaàm nhöng khoâng daùm böôùc ra vì sôï. 

Hoäi Thaùnh Tam Töï laø Hoäi Thaùnh maët noåi cuûa Trung Quoác, nhöng Cô Ñoác Giaùo Trung Quoác ñaõ phaùt trieån vöôït böïc, ñang bieán ñoåi haün dieän maïo Trung Quoác, ñoù laø Cô Ñoác Giaùo cuûa Tin Laønh Tö Gia.  Hoäi Thaùnh Tö Gia laø nhöõng tín höõu khoâng tham döï thôø phöôïng Chuùa trong caùc nhaø thôø ñöôïc nhaø nöôùc caáp pheùp. Hoäi Thaùnh Tö Gia Trung Quoác, coù soá tín ñoà gaáp boán, naêm laàn con soá tín höõu cuûa caùc nhaø thôø ñöôïc chaùnh phuû thöøa nhaän, ñaõ thay ñoåi baûn chaát Trung Quoác qua nhieàu khía caïnh.  Tin laønh Tö Gia thaäm chí ñaõ xaâm nhaäp vaøo ñaûng Coäng Saûn vaø töø töø thay ñoåi caùi nhìn cuûa Trung Quoác.

 “Chuùa Gieâsu ôû Baéc Kinh” (Jesus in Beijing) laø töïa ñeà cuoán taøi lieäu veà söï phaùt trieån cuûa Ñaïo Chuùa moät caùch laï luøng taïi Trung Coäng qua caùc Hoäi Thaùnh Tö Gia.  David Aikman, cöïu Tröôûng Phoøng Baùo chí cuûa taïp chí Time Magazine ôû Baéc Kinh ñaõ bieân khaûo taäp taøi lieäu naøy.[14]  Taùc giaû ghi laïi coâng ôn cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo Tin Laønh, hy sinh trong tuø, ñeå laïi nieàm tin cho moïi theá heä.  Hoï laø nhöõng nhaø tieàn phong cuûa Tin Laønh Trung Quoác: Vöông Minh Ñaïo, Vieân Höông Thaønh, Laâm Töôøng Cao…[15]

Ngöôøi vieát xin ghi moät baûng so saùnh toång quaùt giöõa Hoäi Thaùnh Tam Töï vaø Hoäi Thaùnh Tö Gia;

Taùc giaû David Aikman cuõng trình baøy moät caùch voâ tö, khoâng thieân vò veà aûnh höôûng cuûa Ñaïo Chuùa treân xaõ hoäi Trung Quoác. Tin Laønh Tö Gia aûnh höôûng ñeán moïi taàng lôùp xaõ hoäi: ñaûng Coäng Saûn, giaùo sö, sinh vieân, baàn coá noâng, tö saûn, ñieàn chuû, coâng nhaân, ñaïi gia… Ñieàu ñaùng chuù yù hôn heát laø aûnh höôûng cuûa Cô Ñoác Nhaân treân ñôøi soáng thöông maïi, kinh teá.  Phuï nöõ Tin Laønh huyeän OÂn Chaâu laø nhöõng ngöôøi buoân baùn thaønh coâng nhaát Trung Quoác.  Hoï cuõng coù maët taïi AÙ Chaâu vaø caû AÂu Chaâu.[16] 

Cô Ñoác Nhaân coù maët ôû moïi nôi.  Töø caùc naêm moät chin taùm möôi, Cô Ñoác Nhaân baét ñaàu loä dieän song hoï khoâng xöng nhaän laø Cô Ñoác Nhaân trong ñaûng Coäng Saûn.  Trong caùc thaäp nieân moät chin chin möôi, ngöôøi ta baét ñaàu gaëp caùc nhaø trí thöùc, hoïc giaû, caùc nhaø khoa hoïc xaõ hoäi, thöông gia, nghò só, nhaïc só, moät soá laø ñaûng vieân, hoï laø Cô Ñoác Nhaân, nhöng chæ xaùc nhaän caùch rieâng tö.[17] Tín nhaân Cô Ñoác cuõng coù maët taïi caùc Toøa Ñaïi Söù Trung Quoác ôû AÂu Chaâu, AÙ Chaâu, Phi Chaâu vaø Chaâu Myõ La Tinh.

 Phoù Chuû Tòch Uyû Ban Nhaân Daân tænh, chaùnh aùn, luaät sö laø tín höõu, vaø caùc hoïc giaû luaät ñang laøm vieäc haêng haùi ñeå thöïc hieän luaät töï do toân giaùo vaø roäng hôn laø vaán ñeà luaät trò, khoâng nhöõng chæ cho Cô Ñoác Giaùo ñeå hoï khoâng bò quaáy raày, song coøn ñeå ñaûm baûo töï do toân giaùo cho taát caû moïi toân giaùo khaùc.[18] Sôû dó nhö vaây vì tröôùc kia, “taïi Trung Quoác, baïn coù theå laøm baát cöù ñieàu gì baïn muoán neáu coù tieàn.  Ñieàu baïn khoâng laøm ñöôïc laø ñieàu baïn khoâng theå nghó ra ñeå laøm!”[19], ñoù laø caâu phaùt bieåu cuûa moät ngöôøi Trung Quoác soáng taïi Myõ, coù baïn laø chaùnh aùn trong moät tænh noäi ñòa Trung Quoác.  Coäng Saûn Trung Quoác saün saøng daäp taét ngöôøi naøo baøy toû tinh thaàn choáng laïi ñôøi soáng chaùnh trò.  Taïi ñòa phöông, caùc quan chöùc coù theå söû duïng luaät cho nhieàu muïc ñích khoâng chaùnh ñaùng.  Tröôùc naêm hai ngaøn leû saùu, Cô Ñoác Nhaân hoïp laïi neáu khoâng coù pheùp hay khoâng ñaêng kyù coù theå bò baét, ñaùnh ñaäp, tra taán… maø khoâng ñöôïc phaùp luaät baûo veä.

Caùc tín höõu thöông gia Trung Quoác, keå caû nhöõng ngöôøi giaøu nhaát, nhieät taâm lieân keát vôùi caùc thöông gia khaép nöôùc ñeå baøn veà ñaïo ñöùc thöông maïi.

Taïi Trung Quoác cuõng coù caùc taøi töû, ca só, nhaïc tröôûng xaùc nhaän hoï laø Cô Ñoác Nhaân caùch coâng khai.  Nhaïc tröôûng Xu Wenxing, vôùi teân Cô Ñoác laø Timoâtheâ, ñaõ ñieàu khieån hai ca ñoaøn cuûa Ban Ñaïi Hoøa Taáu Quoác Gia, trình dieãn tröôøng ca Messiah cuûa Handel ôû phoøng nhaïc taïi Baéc Kinh.  Nhaïc tröôûng Xu coøn tuyeân boá: “Caùc nhaø saùng taùc nhaïc noåi tieáng nhö Bach vaø Handel laø nhöõng Cô Ñoác Nhaân trung thaønh.[20] Theá laø, töø naêm hai ngaøn leû hai, Xu khoâng ñöôïc pheùp ñieàu khieån daøn nhaïc taïi Trung Quoâc nöõa.

Ngaønh baùo chí laø duïng cuï tuyeân truyeàn ñeå kieåm soaùt vaø aûnh höôûng tö töôûng cuõng coù tín höõu thaàm laëng töø caáp ñòa            phöông cho ñeán quoác gia.

Trung Quoác chöa bao giôø côûi môû veà ñôøi soáng tri thöùc vaø trieát lyù cho theá giôùi beân ngoaøi nhö ngaøy hoâm nay.  Chính quyeàn Trung Quoác cho pheùp ngöôøi daân nhieàu töï do chöa töøng coù trong vieäc nghieân cöùu tri thöùc, hoaït ñoäng xaõ hoäi vôùi söï tieáp tay cuûa caùc chuû haûng Internet ngoaïi quoác.  Tieàn baïc, khaû naêng quaûn lyù vaø kyû thuaät töø ngoaïi quoác traøn vaøo trong nöôùc.

            Nhaân vieân chaùnh quyeàn Trung Quoác nhieàu laàn xaùc nhaän laø trong ñaûng Coäng Saûn cuõng coù Cô Ñoác Nhaân, nhöng chuùng ta khoâng bieát laø hoï ôû vò trí naøo trong heä thoáng chaùnh quyeàn.  Ñieàu “ñau loøng” cho Trung Quoác laø moät soá con caùi cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo Trung Quoác, hieän taïi hay trong quaù khöù, nay ñaõ trôû thaønh Cô Ñoác Nhaân nhö con gaùi cuûa Chuû Tòch Quoác Hoäi Trung Quoác Lyù Baèng (LiPeng) hay ba coâ con gaùi cuûavôï choàng Löu Thieáu Kyø (Liu Shaoqui), ñoái töôïng chaùnh trò cuûa Mao Traïch Ñoâng.[21]

            Theâm nöõa, moät nöûa toång soá cuûa moät traêm naêm möôi ngaøn sinh vieân Trung Quoác du hoïc taïi Hoa Kyø ñaõ tieáp nhaän Chuùa vaø ñaõ laøm bapteâm taïi Hoa Kyø.  Zhang Boli, moät trong soá hai möôi moát sinh vieân bò caûnh saùt luøng baét trong cuoäc noåi daäy taïi Thieân An Moân naêm moät chin taùm chin, hieän nay laø Muïc Sö cuûa caùc Hoäi Thaùnh ngöôøi Hoa taïi Washington D.C.[22]

            Roõ raøng laø Cô Ñoác Giaùo ñaõ thaám vaøo caùc taàng lôùp cuûa xaõ hoäi Trung Quoác.  Hôn theá nöõa, ña soá tín höõu trong caùc Hoäi Thaùnh Tö Gia raát uûng hoä Myõ vaø ra söùc truyeàn giaùo cho ngöôøi trong theá giôùi Hoài Giaùo, moät ñieàu maø ngöôøi Myõ raát ngaàn ngaïi.  Tín höõu Trung Quoác tin, vaø moät soá ngöôøi trong hoï tin quyeát   ñoù laø söï keâu goïi töø Ñöùc Chuùa Trôøi raèng phaûi ñem Phuùc AÂm ñeán cho caùc quoác gia trong theá giôùi Hoài Giaùo.  Hy voïng raèng moät Trung Quoác Cô Ñoác seõ chieám ñòa vò thay ñoåi khoâng nhöõng Cô Ñoác Giaùo toaøn caàu maø coøn coù khaû naêng thay ñoåi theá giôùi Hoài Giaùo.[23]

            Chuùa Gieâsu phaùn: “Ta laø aùnh saùng cuûa traàn gian…” (Giang 8:12b), aùnh saùng ñoù ñaõ soi trong töøng ngoû ngaùch cuûa xaõ hoäi Trung Quoác.  AÙnh saùng ñoù cuõng ñaõ soi cho daân toäc Vieät Nam suoát moät theá kyû qua, daân Vieät nhaän ñöôïïc gì?  Coù phaûi Thöôïng Ñeá thieân vò Trung Hoa, gheùt boû Vieät Nam?

còn tiếp............